Soorten prostaatkanker: agressiviteit en stadia

Prostaatkanker wordt met name onderverdeeld in:

• Hoe agressief is de prostaatkanker? (gradering)
• Waar bevindt de prostaatkanker zich? (stadium)

Soort prostaatkanker vaststellen door onderzoek

Prostaatkanker precisiediagnostiek bestaat uit diverse onderzoeken. Aan de hand van de uitslag van een onderzoek bekijkt de uroloog of vervolgonderzoek nodig is.

Hoe agressief is de prostaatkanker?

De agressiviteit van de prostaatkanker wordt aangegeven in een Gleason Score met een schaal van 6 tot 10. Of in een ISUP Grade Group die loopt van 1 tot 5.

Waar zit de prostaatkanker?

Waar de prostaatkanker zich bevindt wordt aangegeven als het stadium van prostaatkanker en de TNM score.

Stadium van de prostaatkanker – T score

Het stadium van de prostaatkanker wordt ook T-score of T-categorie genoemd. Dat is de T uit de TNM score.

De stadia lopen van 1 tot 4, waarbij  stadium 1 de lichtste en stadium 4 de ernstigste categorie is. Stadium 1 is hetzelfde als T1, stadium 2 als T2 etc.

• stadium 1: er zit een kleine tumor in de prostaat
• stadium 2: er zit een tumor in de prostaat
• stadium 3: de tumor groeit ook buiten de prostaat
• stadium 4: de tumor groeit door in weefsels rondom de prostaat

Lokale of uitgezaaide prostaatkanker?

• Lokale prostaatkanker is stadium 1 en stadium 2, dit komt het meeste voor bron IKNL
• Doorgegroeide prostaatkanker is stadium 3
• Uitgezaaide prostaatkanker is stadium 4

Stadium 1 – T1: niet voelbare of zichtbare tumor

• T1a: Minder dan 5% tumorweefsel gevonden bij vergrote prostaat operatie
• T1b: Meer dan 5% tumorweefsel gevonden bij vergrote prostaat operatie
• T1c: Niet voelbaar maar wel vastgesteld bij prostaatbiopsie

Stadium 2 – T2: tumor beperkt tot de prostaat (gelokaliseerde tumor)

Een T2 tumor is wel voelbaar (palpabel) bij rectaal onderzoekonderzoek maar blijft binnen de prostaat beperkt.

• T2a: tumor beslaat minder dan een halve lob van de prostaat

• T2b:tumor beslaat meer dan een halve lob, maar niet beide lobben
• T2c: tumor beslaat beide lobben

Stadium 3 – T3: tumor is door het kapsel van de prostaat heen gegroeid

• T3a: aan één of beide kanten door het kapsel heen gegroeid

• T3b: invasie van zaadblaasje(s)

Stadium 4 – T4: Ingroei in naburige structuren, anders dan de zaadblaasjes

TNM score

Waar de prostaatkanker zich bevindt, alleen in de prostaat of ook buiten de prostaat, en waar buiten de prostaat wordt aangegeven in een TNM score.

• T score duidt aan of er een tumor is en zegt iets over de grootte van de tumor(-en) en waar deze zit.
• N geeft aan of er uitzaaiingen zijn in nabijgelegen lymfeklieren (nodi).
• M staat voor metastasen en geeft aan of er uitzaaiingen zijn op afstand, zoals in de botten of organen.

Laag risico, matig risico en hoog risico groep

Een lokale prostaatkanker kan worden onderverdeeld in laag risico, matig risico en hoog risico volgens de EAU/ESTRO indeling. Voor deze risico indeling worden de T score, de PSA waarde en Gleason score gebruikt.

Hoe verder?

De meest voorkomende prostaatkanker is een lokale tumor die zo weinig agressief is dat onder controle blijven een goede oplossing is. Dit wordt ook ‘active surveillance’ of ‘actief volgen’ genoemd. Als opereren of bestralen ‘niet nodig is’ of ‘nog niet nodig is’ kunt u ermee wachten om onnodige risico’s hiervan te vermijden. Active surveillance is een expertise van Andros. We houden de tumor nauwlettend in de gaten met onze precisiediagnostiek.

Als opereren of bestralen wel nodig is, zorgen we ervoor dat die behandelingen in de beste ziekenhuizen of centra in Nederland kunnen plaatsvinden. Desgewenst kunt u na deze behandelingen weer bij Andros terecht.

Lees verder over de behandeling van prostaatkanker 

Video soorten prostaatkanker