Brochure: zelfkatheterisatie

Uw uroloog heeft met u besproken dat u zelf gaat katheteriseren. Dit betekent dat u op vaste tijden uw blaas met behulp van een katheter leegt. In deze brochure vertellen we u meer over de urinewegen en zelfkatheterisatie.

Wat is zelfkatheterisatie?

Katheterisatie is het leeg maken van de blaas met een katheter. Als u het zelf doet, noemen we dit ‘zelfkatheterisatie’. Zelfkatheterisatie wordt toegepast als u uw blaas niet meer spontaan kunt legen (retentie) of niet meer volledig kunt legen (residu). Hierdoor blijft er te veel urine in uw blaas, u moet dan vaak kleine beetjes plassen en/of heeft heftige aandrang om te plassen.

Een katheter is een dun plastic slangetje dat speciaal is gemaakt om uw blaas te legen. Er zijn veel verschillende soorten katheters. U zult samen met de verpleegkundige een keuze maken voor een katheter die bij uw lichaam, ziektebeeld en levensstijl past. Zelfkatheteriseren wordt ook wel Clean Intermittent self Catheterisation (CIC) genoemd.

Hoe is het om u zelf te katheteriseren?

Voor veel mensen is het een schok als ze te horen krijgen dat ze zichzelf moeten katheteriseren. Zij zien op tegen het feit dat ze ‘iets in hun lijf moeten steken’. Of men is bang voor pijn en mogelijke afhankelijkheid van partner of zorgverlener. Dit kan een angstige gedachte zijn. Het is belangrijk dat u bij uw bezoek aan de verpleegkundige uw twijfels en vragen kenbaar maakt. De verpleegkundige kan uw vragen beantwoorden en u helpen met het vinden van oplossingen.

Natuurlijk is het zo dat u de handeling moet aanleren en moet leren inplannen in uw dagelijks leven. In het begin kost de handeling wat meer tijd. Maar naarmate u meer ervaren wordt, merkt u dat u uiteindelijk ongeveer net zoveel tijd kwijt bent met naar het toilet gaan als voorheen. Soms kan het zelfs sneller gaan.

Hoe vaak katheteriseren?

Het aantal keren per dag dat u moet katheteriseren, is afhankelijk van uw aandoening en zal door de verpleegkundige met u besproken worden. De arts of verpleegkundige geeft aan wat bij u van toepassing is. In het algemeen geldt:

Kunt u zelf nog plassen? Als u zelf nog kunt plassen, hangt het van de hoeveelheid urine die in uw blaas achterblijft na het plassen af hoe vaak u moet katheteriseren. Zelfkatheterisatie kan variëren van één tot vier keer per dag. De verpleegkundige of arts zal dit met u bespreken.

Als u helemaal niet meer kunt plassen, moet u vier tot zes keer per dag katheteriseren. De hoeveelheden per keer mogen niet groter zijn dan 500 ml. U zult zelf moeten ervaren wat voor u het juiste aantal keren is, dit in overleg met de verpleegkundige.

Heeft u een vernauwing van de plasbuis? Om de plasbuis wijder te maken, dient u zelfdilatatie te doen. Zelfdilatatie doet u op dezelfde manier als katheteriseren, alleen gebruikt u een iets dikkere katheter. Afhankelijk van de plaats van de vernauwing, dilateert u wel of niet tot in de blaas. Zelfdilatatie kan tijdelijk of blijvend zijn. Als u zelfdilatatie blijvend moet doen, dan doet u dit meestal één tot twee keer per week.

Kosten

De continentieverpleegkundige legt tijdens de instructieafspraak aan u uit hoe u nieuwe katheters zelf kan bestellen en wat de eventuele kosten daarvan zijn. Het eerste pakket wordt door de verpleegkundige verzorgd.

Mogelijke complicaties

Als u begonnen bent met katheteriseren is het belangrijk dat u extra drinkt om te voorkomen dat u last krijgt van een urineweginfectie (blaasontsteking). Symptomen van een urineweginfectie zijn: koorts, pijn bij plassen, troebele urine, algemene malaise en moeheid.

Na het katheteriseren is het mogelijk dat er wat bloed aan de katheter zit of dat er bloed in de urine zit. Dit is vaak het gevolg van een lichte irritatie en verdwijnt meestal na enkele dagen.

Mocht u (éen van) bovenstaande klachten ervaren dan verzoeken wij u om contact met ons op te nemen via telefoonnummer 026 – 389 17 53.