De vergrote prostaat, AD interviewde uroloog Nader Naderi

Over de vergrote prostaat werd onze uroloog Nader Naderi geïnterviewd door het AD.

De meeste mannen van 60 jaar en ouder krijgen plasklachten – zo’n 70 procent. Maar veel mannen durven hier niet over te praten, weten artsen. Bij mannen boven de vijftig is een vergrote prostaat de belangrijkste oorzaak. Onbehandelde plasklachten door een vergrote prostaat kunnen uiteindelijk leiden tot niet meer (volledig leeg) kunnen plassen van de blaas. Hoe herken je een vergrote prostaat? En is dat gevaarlijk? Uroloog Nader Naderi van Andros Clinics legt het uit.

Vanaf 45 jaar en ouder kan de prostaat groter worden: een goedaardige prostaatvergroting. Zoals de Britse koning Charles (75), die vorige week werd geopereerd aan een vergrote prostaat. Uit nieuwe diagnostische tests blijkt dat hij een vorm van kanker heeft, maar dit is géén prostaatkanker. Door de openheid van Charles over zijn vergrote prostaat en de operatie laten meer mannen in Groot-Brittannië hun prostaat nu controleren, zo liet de De National Health Service weten. Een prostaatvergroting kan goedaardig of kwaadaardig zijn, een kwaadaardige prostaatvergroting is prostaatkanker. Een goedaardige vergroting noem je een vergrote prostaat.

Wat is de functie van een prostaat?

De prostaat is een klier die bij mannen rondom het bovenste gedeelte van de plasbuis ligt. De belangrijkste functie van de prostaat is zaadvloeistof produceren, samen met de zaadcellen uit de teelballen vormt dit sperma. Deze klier groeit – onder invloed van testosteron – vanaf de puberteit. Bij volwassen mannen (vanaf 18 jaar) is de prostaat ongeveer even groot als een walnoot. Bijzonder is dat deze klier blijft doorgroeien, waardoor mannen na hun vijftigste plasklachten kunnen krijgen.

Een vergrote prostaat veroorzaakt niet altijd klachten, maar als de klier wel klachten geeft, zijn dit vaak plasklachten. Zoals veel en vaak plassen of niet goed uit kunnen plassen. Mannen denken vaak dat een vergrote prostaat bij hun leeftijd hoort, zijn bang dat het kwaadaardig is en hebben het idee dat behandeling ervan invloed heeft op hun seksleven. Ook vrezen ze dat medicatie de enige behandelmogelijkheid is en als dit niet helpt, ze hun (plas)klachten moeten accepteren. Hierdoor blijven ze lang met hun klachten rondlopen, merken urologen.
Daarom leggen we Nader Naderi, uroloog bij de urologische kliniek Andros Clinics, vijf vragen over de vergrote prostaat voor.

Wat is een vergrote prostaat?

,,Vanaf het 50ste levensjaar kan de prostaat groter worden’’, vertelt Nader Naderi, uroloog bij Andros Clinics. ,,Van de grootte van een walnoot, kan de klier uitgroeien tot het formaat van een pingpongbal, golfbal, mandarijn en uiteindelijk grapefruit. De allergrootste prostaat die ik heb gezien was zo groot als een kleine Galia meloen. Hoe groter de prostaat, hoe groter de kans op plasklachten. Die kans neemt steeds 10 procent toe. Zo heeft een 40-jarige man 40 procent kans op plasklachten, een 60-jarige man 60 procent kans en een 80-jarige man 80 procent kans.’’

Welke klachten geeft een vergrote prostaat?

,,Een vergrote prostaat drukt de plasbuis samen, dat kan plasklachten veroorzaken’’, legt de uroloog uit. ,,Zoals veel en vaak plassen, kleine beetjes plassen, ’s nachts moeten plassen, moeilijk kunnen plassen, langzaam plassen, loze aandrang, plas niet of slecht kunnen ophouden, zwakke plasstraal en nadruppelen. Naast de plasklachten kan een vergrote prostaat soms ook prostaatpijn veroorzaken, pijn in het gebied tussen de balzak en de endeldarm.’’

Hoe ontstaat een vergrote prostaat?

,,Leeftijd en hormonen spelen een grotere rol bij het ontstaan van een prostaatvergroting’’, zo geeft Naderi aan. ,,De prostaat groeit geleidelijk door. Hoe ouder, hoe groter de prostaat. Het mannelijke hormoon testosteron zorgt ervoor dat de prostaat blijft groeien. Soms komen plasklachten door een vergrote prostaat wel meer voor binnen een bepaalde familie maar er is geen wetenschappelijk bewijs dat het erfelijk is.’’

Is een vergrote prostaat gevaarlijk?

,,Een vergrote prostaat is een goedaardige aandoening en dus niet gevaarlijk’’, stelt Naderi gerust. ,,Maar door langdurige onbehandelde plasklachten kun je wel blaasontsteking krijgen. In zeldzame gevallen kan een vergrote prostaat daardoor leiden tot afname van de nierfunctie en uiteindelijk nierfalen, omdat de urine door een geblokkeerde plasbuis ophoopt in de blaas. Daarom adviseer ik mannen om niet rond te blijven lopen met plasklachten, maar om ermee naar de huisarts te gaan.’’

Hij vult aan: ,,Als mannen plasklachten krijgen, zijn ze vaak bang dat het komt door prostaatkanker. Maar plasklachten komen veel vaker door een vergrote prostaat. Van prostaatkanker merken mannen in het begin zelden iets.’’

Hoe behandel je een vergrote prostaat?

,,Er zijn twee behandelingen: medicatie en een operatie’’, vertelt de uroloog. ,,Medicijnen ontspannen de spieren van de prostaat en zorgen er zo voor dat de blaas goed leegloopt. Ze kunnen de prostaat ook verkleinen, zo’n 30 procent in drie à vier maanden tijd. Of ze vervullen beide functies.

Wanneer medicatie niet werkt, opereren we. Tijdens de operatie snijden of laseren we als het ware reepjes van de binnenkant van de prostaat weg, zodat de urinebuis minder dichtgedrukt (en dus groter) wordt. Een nieuwe behandeling in Nederland is Rezum: hierbij laten we met stoom overtollig prostaatweefsel afsterven waardoor de prostaat kleiner wordt.

Om plasklachten te verminderen geven we ook leefstijladviezen. Een vergrote prostaat kan je niet voorkomen, maar we zien wel dat bij een ongezonde leefstijl de plasklachten door een vergrote prostaat erger worden. Daarom adviseren we om gezond te eten en genoeg te bewegen. Ook wordt er steeds meer bekend dat dierlijke eiwitten ongunstig kunnen zijn en tomaten juist een gunstige invloed hebben op de prostaat.
Er wordt veel reclame gemaakt voor natuurlijke prostaatmiddelen. Wetenschappelijk bewijs voor deze middelen is er niet.’’

Lees verder over de vergrote prostaat

Bron: AD