Is het slecht om je plas op te houden?

Is het slecht om je plas op te houden? Daarover werd onze uroloog Michiel Kiewiet de Jonge geïnterviewd door Radar van Tros Avro. Hij licht ook toe hoe het zit bij mannen met een vergrote prostaat.

Soms heb je even geen zin om te plassen of is er simpelweg geen toilet in de buurt. Maar kan het kwaad om je plas op te houden? Radar legde deze vraag voor aan Liesbeth de Nekker, bekkenfysiotherapeut in het Regionaal Bekkenbodemcentrum van het Albert Schweitzer Ziekenhuis, uroloog Michiel Kiewiet de Jonge van Andros Clinics en Laetitia de Kort, uroloog, hoogleraar en afdelingshoofd bij UMC Utrecht.

Is het slecht om je plas op te houden?

De Nekker legt uit dat de aandrang die je krijgt vóór het plassen vaak licht is. ‘Je kunt dus best even afmaken waar je mee bezig bent. Soms verdwijnt de aandrang zelfs weer even. Als de aandrang niet verdwijnt, voel je vaak dat het toeneemt. Dan ga je naar het toilet.’ De bekkenfysiotherapeut raadt onnodig ophouden af.

Ook De Kort stelt dat het geen kwaad kan als je dat een keertje doet. ‘Maar als je het structureel doet, is dat niet zo goed voor je blaas. Je blaas is een soort gespierde ballon. Als je steeds je plas ophoudt kan die ballon steeds groter worden en als ware uitlubberen. Je blaas heeft dan geen kracht meer om hem leeg te maken.’

Kiewiet de Jonge werkt in een urologische kliniek en licht onder andere toe hoe het zit bij mannen met een vergrote prostaat: ‘Als je als man heel moeilijk plast doordat je een vergrote prostaat hebt, dan is het niet zo verstandig om het plassen heel lang uit te stellen. Je moet dan juist je blaas leegkrijgen. Maar als dat niet het geval is, maar je wel heel vaak aandrang hebt, (dat geldt zowel voor mannen als vrouwen) dan heeft het wel zin om het even uit te stellen. Zo train je jezelf om minder vaak naar de toilet te moeten, als dat je klachten zijn.’

Hoe zit het eigenlijk met het ophouden van je ontlasting?

‘Je kunt je ontlasting beter niet uitstellen’, zegt de Nekker. ‘Als je het uitstelt, kan het zijn dat je aandrang zich pas weer uren later meldt of zelfs pas de volgende dag. In de tussentijd onttrekt de darm vocht uit de ontlasting en de ontlasting wordt hard. Des te langer je uitstelt, des te harder de ontlasting en des te moeilijker het wordt de ontlasting kwijt te raken.’

Welke gevolgen kan je plas ophouden hebben?

Je plas ophouden kan verschillende gevolgen hebben. ‘Als je je plas ophoudt, doe je dit namelijk met je bekkenbodemspieren. Als je vaak langer uitstelt, kunnen die spieren gaan verkrampen. Dat betekent dat als je wilt gaan plassen, je moeite krijgt om de bekkenbodemspieren te ontspannen. Je gaat merken dat je langer moet wachten totdat de plas op gang komt, dat de straal slapper wordt en dat je niet goed leeg plast’, aldus De Nekker.

Daarnaast kan ook de blaasspier gaan verkrampen, waardoor je continu aandrang kan houden of zelfs pijn in de blaas kan krijgen. ‘Ook voor je nieren kan het slecht zijn als je lang ophoudt, want dan kunnen de nieren de urine niet afleveren aan de blaas.’

De Kort beaamt dit: ‘Als je blaas niet meer goed kan samentrekken, kan er urine achterblijven als je plast. Dat geeft een grotere kans op blaasontsteking of eventueel blaasstenen. De urine gaat dan een beetje aankoeken/klonteren en dan krijg je stenen in je blaas. En als je blaas heel vol wordt en een hoge druk geeft, kan het ook slecht zijn voor je nieren. De urine kan dan niet goed vanaf je nieren naar de blaas.’

Maakt het uit als je het af en toe doet of er een gewoonte van maakt?

Volgens De Nekker kan het geen kwaad als je dit af en toe doet. ‘Daar is het lijf op ingesteld. Je hebt niet altijd een toilet in de buurt, dus soms duurt het wat langer voordat je naar het toilet kan. Na het toiletbezoek krijgen de bekkenbodemspieren en de blaasspier weer de tijd om goed te ontspannen. Altijd uitstellen kan daarentegen leiden tot verkramping van de blaas- en bekkenbodemspieren. Je kan daardoor ook een overactieve blaas ontwikkelen.’

Ook De kort legt uit dat het geen kwaad kan als je dat een keer doet. ‘Je kunt het overigens ook niet al te lang ophouden als je een normaal aandranggevoel hebt. Maar als je jezelf aanleert om het altijd op te houden, kun je je blaas uitrekken.’

Kiewiet de Jonge bevestigt dit: ‘Op zich maakt dat niet uit. Dat kun je gewoon doen. Als je een plas hebt gedaan, vult de blaas zich geleidelijk. Dit gaat onbewust. Pas als de blaas vol is word je je daarvan bewust, doordat je aandrang krijgt om naar toilet te gaan. Je kunt dat dan nog wel even uitstellen, dat kan geen kwaad. Maar als je dat altijd doet bestaat de kans dat je blaas steeds groter wordt, wat op den duur problemen kan geven.

Wat kun je het beste doen als je moeite hebt met je plas ophouden? Altijd preventief gaan of blaastraining?

De Nekker adviseert om in dit geval naar een geregistreerd bekkenfysiotherapeut te gaan. ‘Zij gaat op zoek naar de oorzaak van de klachten. Met adviezen over drink- en plasgedrag, én trainen van de bekkenbodemspieren kun je de controle over de plas weer terugkrijgen.’

De kort: ‘Je blaasspier trainen kan eigenlijk niet, want het is een onwillekeurige spier. Je kan wel proberen om het even op te houden, maar dat doe je dan eigenlijk met je sluitspier. Als je veel vaak moet plassen of vaak kleine beetjes moet plassen, kan het helpen om het nog even op te houden als je aandrang voelt, dat kan geen kwaad. Maar je moet het dus niet te lang doen.’

Kiewiet de Jonge zegt ten slotte dat veel mensen even gebruikmaken van het toilet voordat ze gaan stappen of naar de bios gaan. ‘Dat is op zichzelf wel handig, want dan is je blaas natuurlijk leeg en dan duurt het langer voordat je weer aandrang krijgt. Maar bij problemen kun je het beste naar een specialist gaan voor advies.’

Goed om te weten

Normaliter hoor je vijf tot acht keer per dag naar toilet te gaan om te plassen, als je normaal drinkt. Hieronder wordt verstaan: 1,5 à 2 liter. Sommige mensen gaan in de nacht ook een keer naar toilet. Het advies is dan ook om voldoende te drinken, op tijd te gaan plassen en ook de tijd te nemen om te plassen.

‘Een goede houding aannemen is eveneens belangrijk, zeker voor vrouwen. Zorg er dus voor dat je goed op de toilet zit: de onder- en bovenbenen op een hoek van 90 graden. En de bovenbenen en de romp ook, zodat je je bekkenbodem goed kunt ontspannen’, aldus uroloog De Kort.

Lees meer over plasklachten door de prostaat

Bron: Radar