Vaak plassen, moeilijk plassen en andere plasproblemen bij mannen
24 september 2024
Dr. Paul Kil
Mannen krijgen vaak problemen met plassen als ze ouder worden. Zoals vaak plassen, vaker in de nacht moeten plassen, pijn bij het plassen, moeilijk plassen of zelfs helemaal niet meer kunnen plassen.
Wat kan er aan de hand zijn? Wat is de oorzaak? Onze uroloog dr. Paul Kil geeft uitleg over:
Vaak plassen bij mannen
Veel mannen krijgen last van vaak plassen als ze ouder worden. Wat is vaak plassen? Als u zo’n 1,5 tot 2 liter per dag drinkt, dan is 5 tot 8 keer plassen per dag heel gewoon. Moet u veel vaker plassen? En kunt u eenmaal aangekomen op het toilet toch maar weinig plassen? Dan spreken we van vaak plassen. Pollakisurie is de medische term voor vaak plassen.
Meest voorkomende oorzaak van vaak plassen
Vaak plassen bij mannen komt meestal door een vergrote prostaat, vooral als de man boven de 50 jaar is. De prostaat wordt namelijk groter naarmate mannen ouder worden. Deze prostaatvergroting kan tegen de plasbuis drukken. U merkt dat in de loop van de tijd u langzaamaan steeds vaker moet plassen en de straal ook wat slapper wordt. U moet vaak plassen maar het plassen doet geen pijn.
De blaas kan door deze prostaatvergroting reageren met extra activiteit en overactief raken. Uiteindelijk is de blaas helemaal ‘van de leg’ en geeft continu verkeerde signalen af. Daardoor denkt u steeds dat u moet plassen terwijl de blaas niet vol is.
Opeens vaak plassen
Als u opeens vaak moet plassen, terwijl u kort daarvoor nog geen last had van vaak plassen, dan kan er sprake zijn van een blaasontsteking. Zeker als u ook pijn bij of na het plassen heeft of als u koorts heeft.
Veel plassen
Veel plassen is niet hetzelfde als vaak plassen. Veel plassen betekent veel vochtverlies bij het plassen. Dat wil zeggen dat mannen ‘grote porties’ plassen. Bij vaak plassen wordt er juist in ‘kleine porties’ geplast. Veel plassen komt geregeld voor bij mannen met bijvoorbeeld suikerziekte en veel plassen in de nacht bij mannen met hartproblemen.
‘s Nachts vaak plassen
Als mannen steeds vaker moeten plassen, merken ze dat meestal ook ‘s nachts. Boven de vijftig is het niet uitzonderlijk om er ‘s nachts een keer uit te moeten voor een plas, of misschien zelfs tweemaal als u wat ouder bent. Maar als u in de nacht nog vaker moet plassen kan dat zorgen voor een ernstig verstoorde nachtrust.
Het kan heel vermoeiend zijn als u steeds wakker wordt omdat u moet plassen. Zeker als u nog aan het werk bent. Nycturie is de medische term voor dit nachtplassen. Bij nycturie moet u regelmatig twee keer of nog vaker plassen in de nacht.
Mogelijke oorzaken
Ook nycturie kan veroorzaakt worden door een vergrote prostaat. Ook kan leefstijl een rol spelen: soms helpt het om niet meer te drinken na 20 uur of uiterlijk twee uur voor het naar bed gaan. En drink in de avond beter geen koffie, prik of alcohol.
Moeilijk plassen bij de man
Met moeilijk plassen bedoelen mannen meestal dat ze moeite hebben om het plassen op gang te brengen. De aandrang is er wel maar het plassen gaat met moeite. Ze moeten steeds naar de wc maar kunnen vervolgens maar weinig plassen.
Moeilijk plassen door een vergrote prostaat
Langzaam plassen, slecht plassen, niet lekker door kunnen plassen en ‘wachten of het komt en wanneer het eindelijk weer klaar is’, zo omschrijven mannen met een vergrote prostaat vaak hun plasproblemen.
Door de vergroting van de prostaat komt de plasbuis in de knel, of zit de plasbuis uiteindelijk zelfs helemaal dichtgedrukt. De urine stroomt dan niet makkelijk meer van de blaas door de plasbuis naar het plasgaatje. Er is aandrang om te plassen maar het lukt niet.
Plassen komt moeilijk op gang
Sommige mannen hebben er last van dat het plassen moeilijk op gang komt. Het duurt dan even voordat de straal op volle kracht is. Vooral in de ochtend. Dat is misschien onhandig omdat het extra tijd kost maar niet per se gevaarlijk.
Mogelijke oorzaken
Meestal wordt deze klacht veroorzaakt door een prostaatvergroting. Maar ook een ontsteking van de prostaat, een overactieve blaas of minder goed werkende bekkenbodemspieren kunnen deze klacht veroorzaken.
Na plassen het gevoel hebben weer te moeten plassen
Sommige mannen hebben na het plassen meteen het gevoel dat ze weer moeten plassen. Terwijl ‘er niets meer uitkomt’ blijft u het gevoel houden dat u moet plassen, oftewel u heeft loze aandrang.
Mogelijke oorzaken
Bij mannen boven de 50 jaar komt deze loze aandrang veelal door een vergrote prostaat. U merkt dan vaak dat ook de plasstraal slapper is. Maar er zijn ook andere mogelijke oorzaken zoals prostaatontsteking, verkeerde plasgewoontes, problemen met de bekkenbodem en meer
Soms kan de blaas niet meer helemaal goed leeg geplast worden. Het niet meer leeg kunnen plassen van de blaas, dus dat er urine in de blaas achterblijft, heet een chronisch residu. In onze klinieken kunnen we met de echo kijken of de blaas nog goed kan worden leeg geplast, dat heet een residumeting.
Vervelend gevoel na het plassen
Een vervelend gevoel na het plassen kan ontstaan als u na het plassen niet het gevoel heeft ‘dat u lekker heeft leeg geplast’. Dit komt vaak door problemen met de prostaat of blaas. Als u na het plassen pijn of een branderig gevoel heeft, dan is een ontsteking in de blaas of prostaat meer waarschijnlijk.
Nadruppelen en slappe straal
Bij nadruppelen verliest u direct na het plassen nog wat druppels urine. U heeft het gevoel dat u klaar bent met plassen maar u ‘drupt nog even door’ in het toilet of de onderbroek. Dit is urine die na het plassen is achtergebleven in de plasbuis. Om de achtergebleven urine uit de plasbuis te verwijderen, kunt u de penis leeg schudden of vanaf de achterkant van de balzak naar voren toe leeg strijken.
Bij een slappe straal ervaren mannen een zwakke straal en geen druk bij het plassen. Ook kan het plassen lang duren.
Mogelijke oorzaken nadruppelen en slappe straal
Nadruppelen kan komen door een probleem met de prostaat of de blaas. Maar nadruppelen kan ook ontstaan door te gehaast plassen: dat u niet genoeg tijd neemt om de plasbuis goed leeg te plassen.
Als u nadruppelt én de plasstraal is slap, dan is er vaak sprake van een prostaatvergroting met obstructie verschijnselen. De medische term hiervoor is obstructieve mictieklachten. Mictie is de medische term voor het lozen van urine oftewel plassen.
Hoe erg zijn mijn plasklachten? Doe de zelftest
Niet kunnen plassen
Als het moeilijk plassen overgaat in helemaal niet meer kunnen plassen, dan kan de oorzaak zijn dat de vergrote prostaat de plasbuis helemaal dicht drukt. Ook kan het zo zijn dat de blaas is gaan reageren op jarenlang met moeite plassen waardoor de blaas uitgerekt raakt van het niet goed kunnen plassen. Of dat de blaas van slag is geraakt van het persen, om de urine toch door de plasbuis te krijgen. De blaas raakt verslapt en kan niet goed meer samentrekken. De medische term hiervoor is urineretentie: het onvermogen om de blaas volledig of gedeeltelijk te legen.
Bij een acute urineretentie kunt u plotseling helemaal niets meer plassen, met veel pijn en druk in de onderbuik. Neem in dat geval contact op met uw huisarts of behandelend uroloog want een spoedige behandeling is nodig.
Branderig gevoel of pijn bij het plassen
Pijn bij het plassen of na het plassen wordt door mannen vaak omschreven als mannen als een branderig gevoel. Dat kan een symptoom van een blaasontsteking of prostaatontsteking zijn.
Mogelijke oorzaken
Bij een blaasontsteking krijgt u meestal ineens het gevoel dat u heel vaak moet plassen. U plast kleine beetjes en het plassen doet meestal pijn. Er kan eventueel bloed in de urine te zien zijn. Ook heeft u vaak pijn direct na het plassen.
Wist u dat bij mannen vaker een prostaatontsteking vaker voorkomt dan een blaasontsteking? De symptomen van een prostaatontsteking lijken erg op die van een blaasontsteking. Prostaatontstekingen kunnen acuut ontstaan maar ook in een chronische vorm voorkomen.
Plas moeilijk kunnen ophouden: rennen naar de wc
Heftige aandrang oftewel ‘rennen naar de wc’ kan ook een symptoom van een vergrote prostaat zijn. De prostaat ligt onder de blaas. De blaas kan geprikkeld worden door de prostaatvergroting en geeft een signaal af dat u nu direct moet plassen, en soms bent u dan al te laat. Ook een overactieve blaas of problemen met de bekkenbodem kunnen de oorzaak zijn.
Tips om beter te plassen
- Neem rustig de tijd om te plassen.
- Ontspan de bekkenbodem en laat de plas vanzelf komen.
- Ga niet persen en niet onderbreken.
- Licht napersen ter controle.
- Plassen afsluiten door de bekkenbodem weer aan te spannen, daarna kunt u deze weer ontspannen.
- Ervaar zelf of staand of zittend plassen beter voor u werkt. Lees meer over ‘staand of zittend plassen?’
Plasklachten door prostaatkanker?
Als mannen vaker of moeilijker gaan plassen, zijn ze vaak bang dat het door prostaatkanker komt. Dat is meestal niet het geval. Soms komen de plasklachten door prostaatkanker maar veel vaker door een vergrote prostaat.
Mannen met een beginnende agressieve prostaatkanker merken daar zelf meestal niets van. Het is bijna onmogelijk om zelf op tijd prostaatkanker te ontdekken. Toch is het wel belangrijk om op tijd bij een agressieve prostaatkanker te zijn. Want hoe eerder een agressieve prostaatkanker wordt ontdekt, hoe groter de kans op genezing.
Hoe kan prostaatkanker dan wel worden ontdekt? Bij prostaatkanker stijgt meestal in een vroeg stadium de PSA waarde in het bloed. De huisarts kan uw PSA meten, net zoals bijvoorbeeld cholesterol wordt gemeten.
Is slechter plassen een ouderdomskwaal?
Als mannen ouder worden gaan ze vaak langzaam aan steeds slechter plassen. Ze merken dat ze vaker moeten plassen, kleine beetjes plassen en moeilijker plassen. Als u er niet te veel last van heeft, kunt u deze prostaatklachten zien als iets dat hoort bij het ouder worden.
Maar als het uw kwaliteit van leven in de weg zit, weet dan dat er vaak iets aan te doen is met leefstijl of medicijnen. Als dat niet voldoende helpt, kan een operatie een oplossing zijn zoals bijvoorbeeld een laser operatie of een Rezum behandeling.
Mannen praten niet graag over plassen of hun prostaat en wachten vaak te lang om met klachten naar de dokter te gaan. Dat is jammer want achteraf zeggen veel mannen: ‘dit had ik veel eerder moeten doen’.
Onze klinieken zijn gespecialiseerd in prostaat, blaas en bekkenbodem
Zoals u leest kunnen problemen met het plassen verschillende oorzaken hebben. Dit artikel geeft u een globaal overzicht. Alleen na een gedegen onderzoek door de huisarts, of indien nodig door de uroloog, kan de juiste diagnose gesteld worden.
Andros Clinics is gespecialiseerd in plasproblemen bij mannen van 50 jaar en ouder. De medische term hiervoor is lower urinary tract symptoms (LUTS), dit zijn klachten aan de onderste urinewegen zoals blaas en prostaat. Ook zijn we gespecialiseerd in het opsporen van prostaatkanker met precisiediagnostiek.
Een andere oorzaak van plasklachten bij de man kan de bekkenbodem zijn. Daarom zijn er bij Andros Clinics ook bekkenfysiotherapeuten.
De zorg in onze klinieken is verzekerde basiszorg, net zoals u voor de zorg in het ziekenhuis verzekerd bent. U heeft een verwijzing van de huisarts nodig om een afspraak te maken.
Auteur: Dr. Paul Kil is uroloog en medisch directeur van Andros Clinics. Tevens is hij auteur van diverse boeken over (prostaat-)kanker.
Laatste update: 24 september 2024