Staand of zittend plassen, wat is beter?

Staand of zittend plassen, wat is beter? Vraagt een van onze lezers zich af. Onze uroloog dr. Michiel Kiewiet de Jonge geeft antwoord op deze ‘vraag van de maand’.

Deze vraag over de ideale plashouding krijg ik ook regelmatig tijdens het spreekuur van mannen met plasklachten waarvan een prostaatvergroting meestal de oorzaak is. Hoewel dit een simpele vraag lijkt, is er toch best wel het een en ander over op te merken. Dit is ook te zien in een goed overzichtsartikel in het Nederlands tijdschrift voor urologie*.

Is er een natuurlijke plashouding?

Om te beginnen is het eigenlijk niet duidelijk wat een natuurlijke plashouding is. In Noord West Europa plast het grootste deel van de mannen staand, maar in het (Midden) Oosten is het gebruikelijk om gehurkt te plassen. Mogelijk komt dit omdat de Islam duidelijke regels geeft over de houding bij het plassen.

Staand plassen is minder hygiënisch dan zittend plassen, omdat de plasstraal een langere afstand aflegt voordat hij in de WC pot of op de grond terecht komt waardoor er meer gespetter optreedt. De kans op bevuilen van de kleding door urine is hierdoor vergroot en omdat het verboden is religieuze handelingen uit te voeren met door urine bevuilde kleding, is staand plassen verboden en moet men zittend of hurkend plassen. Bovendien zijn de geslachtsdelen dan ook meer bedekt.

Plassen en hygiëne

Het hygiënische aspect is overigens ook in onze samenleving van belang. In openbare toiletten en toiletten op scholen zijn de toiletten vaak vies, waardoor met name vrouwen boven het toilet hangen om een plas te doen, waarvan bewezen is, dat het een verkeerde plashouding is. Zeker op basisscholen zijn de vieze toiletten een oorzaak van verkeerd plasgedrag, waardoor incontinentie klachten optreden of worden versterkt.

Onderzoek naar plashoudingen

Door middel van een urodynamisch onderzoek kan de werking van de blaas gemeten worden bij verschillende plashoudingen. Bij een urodynamisch onderzoek worden de kracht van de plasstraal (de flow), de hoeveelheid uitgeplaste urine, de hoeveelheid urine die in de blaas achter blijft na het plassen (residu na mictie) en de druk in de blaas tijdens het plassen gemeten. De druk in de blaas zegt iets over de kracht van de blaasspier.

In het reeds genoemde overzichtsartikel werden een aantal onderzoeken, die op wetenschappelijk verantwoorde wijze waren verricht met elkaar vergeleken. Uit deze onderzoeken bleek dat er geen verschil aan te geven was tussen de blaasfunctie bij een zittende of staande plashouding. Het ging hier om gezonde mannen zonder plasklachten.

Staand of zittend plassen bij plasklachten?

De mannen die ons tijdens het spreekuur de vraag stellen of zij beter zittend of staand kunnen plassen, hebben plasklachten die meestal veroorzaakt worden door een vergrote prostaat. Die klachten zijn:

• het moeilijk op gang komen van het plassen
• een slappe straal waardoor het plassen langer duurt
• het niet leeg kunnen plassen van de blaas
• vaak plassen
• het moeilijk op kunnen houden van de plas
• er ’s nachts vaak uit moeten om een plas te doen

De voordelen van zittend plassen

Bij het zittend plassen ontspannen de bekkenbodemspieren zich beter dan wanneer men blijft staan en duurt het urineren over het algemeen langer. Hierdoor kan de blaas zich beter legen. Uit urodynamisch onderzoek gedaan bij mannen met plasklachten blijkt dat de straal wat krachtiger is en dat de blaas beter geleegd wordt als men zittend plast. De verschillen zijn echter klein.

Individuele keuze

Urineren is een ingewikkelde handeling waarbij veel factoren komen kijken zoals onder andere: psychische (sommige mannen hebben moeite te urineren waar anderen bij zijn), lichamelijke (door artrose is het moeilijk te gaan zitten en vooral weer overeind te komen) en gewenning aan de houding die men altijd aanneemt bij het plassen. Dit veranderen is onwennig en veroorzaakt dat het plassen moeilijker gaat.

Samenvattend

Samenvattend kunnen we zeggen dat zittend plassen iets beter lijkt te zijn dan staand plassen bij mannen met plasklachten. Dit is ook door betrouwbaar onderzoek bevestigd. De verschillen zijn echter klein en metingen zijn in het ziekenhuis verricht en niet in de dagelijkse situatie wat de uitkomsten kan beïnvloeden.

Ons advies

Het meest praktische advies over staand of zittend plassen aan mannen met plasklachten, is dat zij eens proberen om zittend te plassen en zien of dit verbetering van hun klachten geeft. Mocht u denken dat zittend plassen alleen voor vrouwen is? Weet dan dat ook Messi en Suarez het zittend doen, zo vertelden ze in een televisie-interview uit 2017.

Heeft u problemen met het ontspannen van de bekkenbodem? Dan is het raadzaam om gebruik te maken van de expertise van de bekkenfysiotherapeut. Hij kan meten hoe u de bekkenbodem het best kunt ontspannen waardoor het plassen mogelijk ook beter gaat.

Lees meer over

• plas- en prostaatklachten
• vergrote prostaat
• bekkenfysiotherapie

Heeft u een suggestie voor de ‘vraag van de maand’? Bijvoorbeeld over plasklachten, prostaat, erectie, testosteron, prostaatkanker of een ander urologisch onderwerp? Mail uw vraag aan de redactie via info@mannenkliniek.nl ovv vraag van de maand. Als uw vraag wordt geselecteerd, dan wordt deze als ‘vraag van de maand’ anoniem geplaatst.

*Invloed van mictie houding op urodynamische parameters bij mannen: een litteratuur onderzoek Y de Jong. J.H.F.M. Pinckaers. R.M. ten Brinck en A.A.B. Lycklama à Nijenholt Tijdschrift voor Urologie feb 2014 nr 1 blz 36-42