Prostaatklachten: dit zijn de signalen dat hij naar de dokter moet!

De prostaat is nou niet echt het favoriete gespreksonderwerp van mannen (en vrouwen). Klachten aan de prostaat worden vaak gezien als gênante ouderdomskwaaltjes. Niks om u zorgen over te maken, meestal dan. Maar wanneer moet hij wel aan de bel trekken? Uroloog professor Frans Debruyne vertelt u alles wat u moeten weten over de prostaat.

Dit doet de prostaat

Iedere man heeft een prostaat. Dit is een klier die net zo groot is als een walnoot die vlak onder de blaas zit. De prostaat maakt vloeistof aan waardoor zaadcellen kwalitatief goed blijven. En het speelt een rol bij het mannelijk orgasme.

Hoe herken ik prostaatklachten?

Prostaatklachten veroorzaken dikwijls problemen met plassen. Zoals bijvoorbeeld veel en vaak plassen. Of juist moeite hebben met plassen.

Goedaardige prostaatklachten

Zo’n 70 procent van alle mannen boven de 50 jaar krijgt ooit prostaatproblemen. Professor Frans Debruyne: “Vanaf de leeftijd van een jaar of veertig begint de prostaat te groeien. Waardoor dat precies komt, weet niemand precies. Wel hangt het samen met het mannelijke geslachtshormoon testosteron. En juist het groeien van de prostaat kan klachten opleveren.”

De meest voorkomende prostaatklachten bij een goedaardige prostaatvergroting zijn plasproblemen. Plassen wordt moeilijker en je moet vaker, vooral ’s nachts. Dit komt doordat de prostaat bij het groter worden tegen de blaas drukt. Hierdoor wordt de blaas geprikkeld of kan de blaas niet helemaal geleegd worden. U heeft dan sneller het gevoel dat u opnieuw hoognodig naar het toilet moet. En doordat de prostaat ook nog eens rondom de plasbuis zit, knelt hij de opening gedeeltelijk af waardoor plassen gewoon moeilijker gaat. Tja, en dan heeft u soms het gevoel dat u de hele tijd op de wc zit.

Als het foute boel is

Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen. Het is een kwaadaardige vergroting van de prostaat. Bijna 15 procent van de mannen krijgt in zijn leven prostaatkanker. Het lastige is dat u helemaal niets merkt van prostaatkanker. Er zijn geen klachten zoals bij de goedaardige variant. En ook al klinkt dit gek: niet elke vorm van prostaatkanker hoeft behandeld te worden.

Agressiviteit van de prostaatkanker

Professor dr. Frans Debruyne legt het uit: “We maken onderscheid tussen agressieve prostaatkanker en de niet of minder agressieve prostaatkanker. Prostaatkanker is vaak niet of minder agressief. In dat geval is het een zeer traag groeiend gezwel dat meestal pas op latere leeftijd ontstaat. En dan doet het er zeer lang over voordat het een gevaar voor de gezondheid wordt.

Een agressieve vorm van prostaatkanker is een ander verhaal. Daar moet je op tijd bij zijn. In ieder geval voordat de kanker is uitgezaaid want dan is een behandeling gericht op genezing nog mogelijk. Mogelijke behandelingen zijn dan operatie of bestraling. Bij uitgezaaide prostaatkanker worden andere behandelingen aangeboden zoals medicijnen op basis van hormonen. Maar van uitgezaaide prostaatkanker kan je helaas niet meer genezen.”

Wanneer moet u naar de dokter?

Het verschilt per persoon. Zodra prostaatklachten het dagelijkse leven belemmeren, is het een goed idee om eens naar de dokter te gaan. Bijvoorbeeld als hij er standaard meerdere keren per nacht uit moet om te plassen en het de nachtrust van u beiden steeds meer verstoort.

Welke leeftijd prostaat controleren?

Ook als de man geen klachten heeft, is het verstandig om hem één keer naar de huisarts te laten gaan tussen zijn vijfenveertigste en vijftigste jaar om de prostaat te controleren. Hij kan dan een bloedtest laten doen om zijn PSA-waarde te meten (Prostaat Specifiek Antigen). Is deze waarde laag, dan hoeven we ons de eerstkomende tien jaar geen zorgen te hebben over prostaatkanker.

Controle bij prostaatkanker in de familie

Bij prostaatkanker in de familie is de kans om het zelf ook te krijgen vele malen groter. In dat geval kan hij het beste elk jaar voor een kleine check-up naar de huisarts, of de uroloog gaan.

Prostaat gezond houden

Uit onderzoek van de Universiteit in Melbourne blijkt dat mannen die vaak sporten 30 procent minder kans hebben op prostaatproblemen dan mannen die niet of zelden bewegen. Ook gezond eten helpt. En… regelmatig klaarkomen, verkleint de kans op prostaatkanker met wel 20 procent bleek uit een studie. Het houdt de prostaat actief, omdat bij elk hoogtepunt de bekkenbodemspieren én de prostaat zich samentrekken.

Vanaf welke leeftijd ontstaan prostaatklachten?

Vanaf de leeftijd van 40 tot 50 jaar kunnen deze klachten ontstaan. Bij de meeste mannen neemt de prostaat in grootte toe vanaf deze leeftijd. Hierdoor kan de blaas geprikkeld raken en kan minder urine opslaan. Ook kan het plassen moeilijker gaan doordat de prostaat tegen de plasbuis aandrukt.

Is het mogelijk om zelf de prostaat te onderzoeken?

Nee, het is niet mogelijk om zelf de prostaat te onderzoeken. Onderzoek is wel mogelijk door een huisarts. Een huisarts kan de buitenkant van de prostaat bevoelen met een vinger via de anus. Ook kan de huisarts de PSA waarde laten bepalen door uw bloed te laten onderzoeken in een laboratorium. De uitslag is meestal binnen enkele dagen bekend.

Lees meer over PSA waarde

Als ik geen klachten heb, betekent het dan dat de prostaat gezond is?

Nee, meestal hebben mannen met prostaatkanker geen symptomen of klachten. Zeker niet in het begin. Ook niet als het een agressieve prostaatkanker is. Dat maakt prostaatkanker zo gevaarlijk. Ook een goedaardige vergroting van de prostaat wordt meestal niet opgemerkt als de vergroting geen plasklachten geeft. Maar dat is niet erg.

Zelf op tijd prostaatkanker herkennen is bijna onmogelijk

Er zijn geen klassieke klachten die in een vroeg stadium wijzen op het ontstaan van prostaatkanker. Veelal hebben mannen met prostaatkanker geen symptomen of klachten. Als er wel klachten zijn, dan zijn die moeilijk te onderscheiden van de klachten van een goedaardige prostaatvergroting. Vaak wordt prostaatkanker ‘per toeval’ vastgesteld als er onderzoek wordt gedaan naar andere klachten.

Wanneer is prostaatonderzoek nodig?

Om vroegtijdig prostaatkanker op te sporen, gaan er steeds meer stemmen op om bij alle mannen rond de leeftijd van 50 jaar eenmalig het PSA te meten met een eenvoudige bloedtest. Is de waarde normaal dan is de kans dat hij de eerstkomende 10 jaar prostaatkanker krijgt verwaarloosbaar. Is er wel sprake van verhoogde PSA waarde, dan kunnen deze mannen goed in de gaten gehouden worden.

Ook is regelmatige controle op prostaatkanker vanaf 45 jaar wenselijk als er sprake is van een riscofactor. Risicofactoren zijn prostaatkanker in de familie of als een man geheel of gedeeltelijk van Afrikaanse afkomst is.

Wist u dat…?

• Bij de ene man groeit de prostaat snel en geeft het geen problemen. En bij de ander groeit het langzaam, maar zijn er wel klachten. Hoeveel klachten iemand heeft, zegt dus niks over de grootte van de prostaat. En ook niet of het goed- of kwaadaardig is. Een goedaardige prostaatvergroting is dus geen voorteken van prostaatkanker.
• Gemiddeld overlijden in Nederland 3000 mannen per jaar aan prostaatkanker.
• Prostaatkanker wordt meestal per toeval ontdekt door een bloedonderzoek of doordat iemand met plasklachten bij de huisarts komt.

Wat doet Andros Clinics voor de prostaat?

Andros is de grootste urologische kliniek. Jaarlijks bezoeken meer dan 15.000 cliënten onze 4 klinieken door heel Nederland. Al sinds 2004 bieden we urologische zorg aan mannen. Andros is gespecialiseerd in het behandelen van prostaatklachten en het vroegtijdig opsporen van prostaatkanker.

Omdat we gespecialiseerd zijn in specifieke mannenaandoeningen is er veel aandacht voor innovatie op dit vlak. Zoals bijvoorbeeld de unieke ‘precisiediagnostiek’ voor prostaatkanker. Waarbij we betrouwbaarder, veiliger en op een voor u minder belastende wijze kunnen vaststellen of er sprake is van prostaatkanker, de ernst hiervan en hoe deze behandeld moet worden.

Andros staat voor medische zorg waarbij de patiënt centraal staat. Met de juiste, zo min mogelijk belastende, behandeling op het juiste moment.

Lees verder over prostaatklachten

Doe online zelftest ‘hoe erg zijn mij prostaatklachten?’

Doe online risicocheck prostaatkanker

Hoe prostaatklachten herkennen?