Vroeg opsporen prostaatkanker in EU, de laatste ontwikkelingen

Eerder dit jaar schreef professor Debruyne over prostaatkanker in Europe’s Beating Cancer Plan, en met name de aandacht voor vroege opsporing. Wat zijn de laatste ontwikkelingen?

Op 15 juli 2021 presenteerde Europees Parlementslid Véronique Trillet-Lenoir (FR), rapporteur van het ‘European Parliament’s Beating Cancer Committee’ het nieuwste rapport aan de EU BECA (European Union Beat Cancer) leden. Dit nieuwe document is een update van een eerder rapport uit 2003. Het is een lijvig document waarin vele aspecten van kanker met de nodige aanbevelingen voor de Europese lidstaten aan de orde komen.

Ook screening op kanker wordt uitvoerig behandeld. Eén van de screenings aanbevelingen betreft prostaatkanker. Het is een oproep tot het stimuleren van onderzoeksinspanningen om, in nauwe samenwerking met het IARC en de WHO, de mogelijke opname van nieuwe wetenschappelijk onderbouwde kankerscreeningprogramma’s, met inbegrip van long-, prostaat-, maag- en eierstokkanker, in de aanbeveling te beoordelen.

Reactie Europese prostaatkanker patiëntenorganisaties

Het nieuwe EU rapport was aanleiding voor Europese prostaatkanker patiëntenorganisaties in samenwerking met de EAU (European Association of Urology) om de BECA EU leden schriftelijk dringend te verzoeken om Europawijd de nodige aandacht aan screening voor prostaatkanker te schenken. In de brief worden praktische te realiseren richtlijnen voorgesteld.

Voorstel voor richtlijnen om stijgende sterftecijfers tegen te gaan

Om de trend van stijgende sterftecijfers door prostaatkanker te overwinnen, stelt professor Van Poppel met co-auteurs namens de EAU voor om de volgende doelen te implementeren in het kader van het EU Beating Cancer Plan:

• Tegen 2024 moet de Europese Commissie nieuwe richtlijnen ontwikkelen en publiceren over risicogestratificeerde screening van prostaatkanker.
• Tegen 2026 zouden ten minste 5 EU-lidstaten deze richtlijnen moeten hebben opgenomen in hun nationale kankerplannen.
• Streven naar een onmiddellijke vermindering van 50% van overdiagnose en overbehandeling in die landen die zijn afgestemd op de EU-richtlijnen voor gestratificeerde risico’s hebben onderschreven.
• Tegen 2027 moeten alle EU-lidstaten een duidelijke strategie hebben ingevoerd voor risico-gestratificeerde vroege opsporing van prostaatkanker bij alle mannen die 50 jaar worden.

Aandacht voor risicogroepen

Er wordt opgeroepen tot “Risk stratification screening” volgens EAU guidelines. Deze zijn eerder dit jaar in het leidinggevend tijdschrift “European Urology” gepubliceerd en worden ook door Andros Clinics in haar gerichte aanpak van de vroeg detectie van prostaatkanker volledig onderschreven.

Intelligent screening

Risk stratified screening (ook intelligent screening genoemd) van prostaatkanker bestaat uit het bepalen van een eenmalige PSA (uitgangs-) waarde bij elke man vanaf de leeftijd van 50 jaar.

Daarnaast wordt jaarlijkse PSA meeting aanbevolen bij mannen met bekende risicofactoren van prostaatkanker zoals familiair voorkomen ervan (en ook van borstkanker), Afrikaanse origine en genetisch voorspellende afwijkingen zoals mutaties van het BRCA 2 gen (en in mindere mate enkele ander genen).

Is de PSA waarde afwijkend (te hoog) dan volgt het traject van precisiediagnostiek van prostaatkanker, zoals nu door Andros Clinics is ontwikkeld en op grote schaal wordt toegepast. Hierbij staat een ‘upfront’ MRI van de prostaat centraal. Resultaten van deze precisiediagnostiek bij Andros worden internationaal gedeeld.