Is er een relatie tussen prostaatkanker en borstkanker?

‘Is er een relatie tussen prostaatkanker en borstkanker? Wat is daar over bekend?’ Deze vraag ontvingen we van een van onze lezers. Onze uroloog Nader Naderi geeft antwoord op deze ‘vraag van de maand’.

Bedankt voor uw interessante vraag. Borstkanker is de meest voorkomende kanker bij vrouwen, prostaatkanker de meest voorkomende kanker bij mannen. Over genetische aspecten van kanker komen we steeds meer te weten. Wat is er op dit moment bekend over een mogelijke relatie? Graag informeer ik u over een grootschalig algemeen onderzoek hierover en een onderzoek naar BRCA1 en BRCA2 mutaties.

Grootschalig onderzoek borstkanker en prostaatkanker

Onlangs is er een grootschalig onderzoek gedaan om na te gaan of er een verhoogde kans op prostaatkanker is bij mannen die vrouwen met borstkanker in de familie hebben. In het gerenommeerde tijdschrift BMC Cancer zijn recent de resultaten gepubliceerd van een onderzoek naar een eventuele verhoogde kans op prostaatkanker bij mannen met borstkanker in de familie. Het onderzoek betreft een zogenaamde meta analyse waarbij 18 gepubliceerde studies met 17.004.892 personen onder de loep werden genomen.

De conclusie was dat er een verhoogd risico is op het ontstaan van prostaatkanker bij mannen met moeders of zussen met borstkanker (zogenoemde eerste graad verwanten). Dit verband is niet aangetoond voor mannen met dochters met borstkanker. Ook bleek in het beschreven onderzoek dat als moeders of zussen borstkanker hadden gehad, er een 18% verhoogde kans was op een dodelijke vorm van prostaatkanker.

Prostaatkanker en BRCA1 en BRCA2

Bij 5 tot 10 procent van de vrouwen met borstkanker is sprake van erfelijke aanleg. De bekendste genen zijn het BRCA-1-gen, het BRCA-2-gen en het CHEK-2-gen. Hoe zit het met BRCA1, BRCA2 en prostaatkanker? Eind 2019 en begin 2020 werden nieuwe onderzoeksgegevens en nieuw advies over BRCA1 en BRCA2 en prostaatkanker bekend.

Wat is BRCA1 en BRCA2?

BRCA is een afkorting van het Engelse woord BReast CAncer. In 1994-1995 zijn BRCA1 en BRCA2 ontdekt, twee belangrijke genen die een relatie hebben met het ontstaan van onder andere erfelijke borstkanker. De BRCA-1 en BRCA2-genen liggen op chromosomen die zowel mannen als vrouwen hebben. Zowel mannen als vrouwen kunnen dus drager zijn van een mutatie in één van beide genen.

Onderzoek naar prostaatkanker en BRCA1 en BRCA2

Eind 2019 werden in het vaktijdschrift European Urology de resultaten van de internationaal opgezette IMPACT studie gepubliceerd. Uit deze analyse bij bijna 3000 patiënten kwam duidelijk naar voren dat de dragers van een BRCA2 gen een duidelijk grotere kans hebben op prostaatkanker en het vaker een agressieve prostaatkanker is dan andere mannen met prostaatkanker. Mannen die drager zijn van een BRCA2 mutatie hebben een ruim 2,5 keer verhoogd risico op prostaatkanker,
bekijk eerder artikel over genetische mutatie.

Screening mogelijk voor mannen met BRCA2

Sinds maart 2020 adviseren Poliklinieken klinische genetica van de Nederlandse UMC’s (Universitair Medisch Centrum) BRCA2 mannen van 45 tot en met 69 jaar om te overwegen zich te laten screenen door de PSA-waarde in het bloed te laten bepalen zodat een eventuele prostaatkanker in een vroeg stadium kan worden ontdekt en de prognose na behandeling verbetert. Zie ook artikel van Prostaatkankerstichting. Dit geldt niet voor mannen met een BRCA1 mutatie. Voor hen is namelijk niet duidelijk of hun risico op prostaatkanker is verhoogd.

Lees verder over prostaatkanker

Lees verder over precisiediagnostiek bij opsporen van prostaatkanker