Geen antibiotica nodig bij prostaatbiopsie via de huid

Onlangs verschenen de resultaten van een Nederlandse studie of het infectierisico bij een prostaatbiopsie vermindert door de inzet van een darmbacteriën kweek ten behoeve van de preventieve antibiotica. ‘Waarom wordt het biopteren via de darm onderzocht als er veiliger via de huid in de prostaat kan worden geprikt?’, vraagt professor Debruyne zich af.

‘Bij Andros krijgen mannen al sinds 2015 een transperineale MRI Fusie biopsie. Eerst maken we een MRI, waarna blijkt dat bij zeker de helft van de mannen geen biopsie nodig is. Is toch een biopsie nodig? Dan is dat een MRI Fusie biopsie waarbij we trefzeker prikken in verdachte plekken in de prostaat door de MRI beelden te fuseren met de live echobeelden. En we prikken via de huid in plaats van via de darm. Omdat we prikken via de huid is het slikken van preventieve antibiotica niet nodig’, licht Debruyne toe.

Bij TRUS biopsie wél altijd preventieve antibiotica nodig

De meeste urologen verrichten nog een ‘traditionele’ prostaatbiopsie, een zogenoemde TRUS biopsie. TRUS staat voor TransRectal UltraSound. Bij een TRUS biopsie wordt er ‘blind’ geprikt met alleen echobeelden, dus niet gericht. En er wordt via de darm geprikt waardoor mannen preventieve antibiotica moeten slikken. Ondanks de preventieve antibiotica krijgt toch nog zo’n 4,3% van de mannen een ontsteking, en soms zelfs een levensgevaarlijk bloedvergiftiging.

Nieuw onderzoek naar infecties bij TRUS biopsie na kweek darmbacteriën

Naar die preventieve antibiotica bij een traditionele prostaatbiopsie is het Nederlands onderzoek verricht. Het betrof een onderzoek waarbij een gerichte antibiotica toediening gebaseerd op een kweek van darmbacteriën werd vergeleken met standaard antibiotica toediening zonder kweek.

De studie

Het onderzoek werd gepubliceerd in het  wetenschappelijk tijdschrift Clin Infect Dis. met de titel Rectal culture-based versus empirical antibiotic prophylaxis to prevent infectious complications in men undergoing transrectal prostate biopsy: a randomized, non-blinded multicenter trial.

In deze multi-institutionele studie werden bijna 1300 patiënten verdeeld over 2 gelijkwaardige groepen. De resultaten waren bemoedigend in die zin dat het infectierisico bij aangepaste antibiotica na kweek kon worden teruggebracht van 4,3% naar 2,5% wat een significante verbetering is. Alarmerender is echter dat bij patiënten met een resistente darmcultuur in de standaardgroep het infectierisico bijna 15% was.

Waarom deze studie? Antibiotica zijn niet nodig bij prikken via de huid

Toch vinden we bij Andros deze studie achterhaald. We zijn van mening dat er sowieso niet meer via de darm zou moeten worden geprikt want via de huid is veiliger én een MRI Fusie biopsie is nauwkeuriger.

Prostaat biopsie via de huid is veiliger

De biopsietechniek via de anus (darm) zoals in het onderzoek toegepast is inderdaad gevaarlijk voor het krijgen van een, soms levensbedreigende, infectie. Dit is de reden waarom altijd preventief antibiotica moeten worden toegediend. Daarom stapten we bij Andros al in 2015, dus meer dan 7 jaar geleden, over op de transperineale techniek, waarbij de weefselafname via de huid van het perineum wordt geprikt. Het perineum van de man ligt tussen de anus en de balzak.

Deze huid kan eenvoudig ontsmet worden. Daardoor wordt de kans op infectie praktisch tot nul teruggebracht dus zijn antibiotica helemaal niet meer nodig. Naast dat preventieve antibiotica niet altijd infecties voorkomen, ook niet na een kweek, leidt het gebruik van antibiotica tot kosten, toenemende resistentie en mogelijke bijwerkingen voor de patiënt. Zeker als we ons realiseren dat er ca. 38.000 prostaat biopsieën per jaar worden verricht (bron Palga)

TRUS is onnauwkeuriger dan MRI Fusie Biopsie

De biopsietechniek via de anus, zoals in het onderzoek werd toegepast, is onnauwkeuriger. De weefselprik gebeurt wel echogeleid maar toch ‘blind’. Blind wil zeggen: er wordt niet echt duidelijk gericht geprikt op de plaats waar de mogelijke kanker zich eventueel in de prostaat bevindt. De trefzekerheid is dan ook vrij laag.

Bij de transperineale techniek wordt fusietechnologie gebruikt waarbij de lokalisatie van de mogelijke kanker in de prostaat duidelijk bepaald wordt met een MRI die real-time computergestuurd het te volgen biopsietraject gericht aanduidt en bepaalt. De trefkans is hierdoor veel hoger.

De cijfers spreken voor zich:

• Bij een traditionele TRUS biopsie via de darm wordt bij maximaal 30% van de patiënten prostaatkanker vastgesteld.
• Bij een transperineale MRI Fusie biopsie, via de huid dus, wordt bij minimaal 80% van de patiënten prostaatkanker geconstateerd.

Bij Andros

Bij Andros hebben we ondertussen een zeer grote ervaring opgebouwd met de veilige en trefzekere transperineale MRI Fusie biopsie. Meer dan 3.000 patiënten ondergingen al dit onderzoek dat deel uitmaakt van het (mede) door Andros ontwikkelde traject van precisiediagnostiek van prostaatkanker.

De transperineale MRI Fusie Biopsie gebeurt poliklinisch, onder lokale verdoving en zonder preventieve antibiotica want deze zijn dus niet nodig. Dit diagnostisch proces is werkelijk complicatievrij want (bijna) nooit (0,002%) infecties, geen pijn of (na-) bloedingen en in onze patiëntengroep een trefzekere prostaatkankerdiagnose van 85%. Veel beter kan niet. Onze arts Jos Immerzeel publiceerde hierover in het top wetenschappelijk tijdschrift European Urology

Daarom pleiten we bij Andros al lang om deze transperineale MRI Fusie biopsie als standaard en routinebenadering overal in te voeren. De toepassing van een transperineale MRI Fusie biopsie wordt ook onderschreven in de richtlijnen van de European Association of Urology (EAU).

Het invoeren van deze betere biopsieprocedure vordert de laatste jaren gestaag, maar jammer genoeg sneller in het buitenland dan bij de Nederlandse urologen.

Lees meer over prostaatkanker

Lees meer over prostaatkanker opsporen bij Andros