Bevolkingsonderzoek en prostaatkanker

Bevolkingsonderzoek is een belangrijk onderzoek voor het vroegtijdig opsporen van kanker. De bevolkingsonderzoeken vinden in Nederland plaats volgens nationale richtlijnen en onder supervisie van KWF Kankerbestrijding. In Nederland gaat het om borstkanker, darmkanker en baarmoederhalskanker. Andere vormen van kankers zijn vooralsnog niet voor bevolkingsonderzoek goedgekeurd.

Bevolkingsonderzoeken weer opgestart

KWF gaf onlangs in hun nieuwsbrief aan dat de bevolkingsonderzoeken weer opnieuw, veilig en op volle kracht zijn opgestart na een tijdelijk onderbreking in verband met Covid-19. Alle bevolkingsonderzoeken worden weer veilig uitgevoerd met voldoende capaciteit, op zowel het gebied van laboratoriumtesten en de meest professionele (medische) betrokkenheid. KWF Kankerbestrijding adviseerde in juli via een persbericht om aan deze onderzoeken deel te nemen. In hun toelichting geven ze aan dat bevolkingsonderzoek levens redt. Deelname aan de bevolkingsonderzoeken is gratis en vrijwillig.

Geen bevolkingsonderzoek prostaatkanker of andere urologische kankers

Bevolkingsonderzoeken in Nederland moeten zijn goedgekeurd door de Wet Bevolkingsonderzoek. Er is echter nog geen bevolkingsonderzoek goedgekeurd voor urologische kankers. Dit zou vooral van belang kunnen zijn voor de vroegtijdige detectie van prostaatkanker. Hiervoor is echter nog geen goedkeuring omdat de wijze van vroegdiagnostiek door middel van PSA waarde bepaling veel te weinig specifiek was (en is).

Nieuwe ontwikkelingen voor vroegtijdige detectie

Recent is de prostaat MRI echter toegevoegd aan mogelijkheid voor vroegdiagnostiek van prostaatkanker. Het vroegtijdig herkennen van prostaatkanker door middel van een MRI is intussen in alle professionele richtlijnen opgenomen in zowel Nederland als Europa (European Association of Urology).

Bevolkingsonderzoek voor risicogroepen?

Uiteraard zal goedkeuring van de MRI in de professionele richtlijnen niet direct leiden tot een bevolkingsonderzoek. Maar het is wel van belang dat er wordt gedacht in de richting van vroegdiagnostiek en dus onderzoek bij risicogroepen voor prostaatkanker.

Prostaatkanker is immers doodsoorzaak nummer één aan kanker bij de man boven de vijftig jaar. Het is bovendien de meest voorkomende kankervorm bij de man. De risicogroepen zijn langzamerhand ook duidelijk geworden. Het betreft mannen met een familiaire geschiedenis van prostaatkanker (eerste en tweede graad: vader, broer, oom). Mannen met een genetische afwijking zoals BCRa2 en mannen met Afrikaanse “roots”.

Of het tot een “geselecteerd” bevolkingsonderzoek zal komen is vooralsnog onduidelijk maar het is wel meer dan wenselijk om deze mogelijkheid te onderzoeken. Het Andros Centrum voor Prostaatkanker Precisiediagnostiek denkt samen met andere betrokkenen, zoals de Prostaatkankerstichting, mee welke mogelijkheden voor deze risicogroepen op kortere termijn te verwachten kunnen zijn.

Lees verder over prostaatkanker