Rapportage over Andros prostaatkankercentrum in Gooi en Eemlander

Over de komst van ons landelijk prostaatkankercentrum in Baarn verscheen 29 januari jl. een uitgebreide rapportage in het dagblad Gooi en Eemlander: ‘Baarn krijgt landelijk prostaatkankercentrum’. Onze Medische Directeur dr. Paul Kil werd voor deze rapportage geïnterviewd.

Mannenkliniek Andros aan de Hermesweg in Baarn wordt uitgebreid met een prostaatkankercentrum. Vanaf 1 februari zullen in deze kliniek alle complexe onderzoeken worden uitgevoerd om prostaatkanker in een zo vroeg mogelijk stadium op te sporen. Andros maakt daarvoor gebruik van de scantechnieken van buurman Prescan. Die heeft onlangs een 3 Tesla MRI-scan aangeschaft, een hooggekwalificeerd scanapparaat.

Als enige zelfstandige kliniek in Nederland is Andros gespecialiseerd in de precisiediagnostiek van prostaatkanker. Hoe eerder deze vorm van kanker bij mannen wordt opgespoord, hoe beter de behandelmethoden zijn en hoe groter de kans op genezing. De kliniek in Baarn is een van de vier Androsklinieken waar mannen met urologische klachten terecht kunnen.

Inmiddels wordt bijna 8% van de agressieve prostaatkankers in Nederland bij Andros ontdekt, aldus algemeen directeur Domien Debruyne. „Andros loopt al jaren voorop met precisiediagnostiek van prostaatkanker. Deze vorm van diagnosticeren is, behalve precies, ook heel veilig en patiëntvriendelijk. Je voorkomt er zowel onderdiagnose als overbehandeling mee. Dat is de reden dat al duizenden mannen voor precisiediagnostiek hebben gekozen”, voegt hij eraan toe.

Ultra sterk scanapparaat

Andros en Prescan zijn gevestigd in hetzelfde pand aan de Hermesweg. Toen kortgeleden de autoshowroom op de begane grond vertrok, werd deze ruimte door Prescan verbouwd en voorzien van een 3 Tesla MRI. Dit ultrasterkte scanapparaat kan verdenkingen van prostaatkanker direct aan het licht brengen. Een uitgelezen kans voor Andros, dat een samenwerkingscontract met Prescan sloot voor het gebruik van dit hightech apparaat.

Andros in Baarn wordt nu de centrale kliniek in Nederland voor precisiediagnostiek, aldus directeur Debruyne. „Tot nu toe vonden MRI-scans altijd plaats in het Nijmeegse Radboudumc of het MRI-centrum in Amsterdam. Maar vanaf 1 februari gaan alle patiënten voor een MRI naar het nieuwe prostaatkankercentrum in Baarn. Als de scan goed is, hoeven ze hier niet meer terug te komen. Geeft de scan een afwijkend beeld te zien, dan is er wel wat aan de hand. In dat geval krijgt de patiënt hier een biopsie.”

Precisiediagnostiek

Voor die precisiediagnostiek zijn hoogwaardige MRI-beelden nodig en een beoordeling van die beelden door experts. Dat laatste gebeurt door het team van prof. dr. Jelle Barentsz van het Prostaat MRI Referentie Centrum van het Radboudumc. Het maken van de 3 Tesla MRI-prostaatscans wordt verzorgd door Prescan, dat de afgelopen jaren steeds meer MRI-scans voor de reguliere zorg voor zijn rekening neemt. „Prescan maakt in opdracht van Andros alleen een scan van de prostaat, en nergens anders van”, verduidelijkt Debruyne de werkwijze.

Uroloog Paul Kil, medisch directeur van Andros, is in zijn nopjes met het nieuwe scanapparaat, dat hij kwalificeert als ’state of the art’. „Als deze scan geen verdenkingen aantoont, als er dus niks te zien is op de beelden, dan is verder onderzoek in de vorm van een biopt niet nodig en kan de patiënt met een gerust hart naar huis”, verzekert hij. „Dan doen we dus verder niets, behalve de patiënt na een jaar weer oproepen voor controle.”
Pas wanneer de MRI-scan plekken toont die op een mogelijk agressieve prostaatkanker wijzen, gaan de artsen over tot biopteren. „Dat doen we via transperineale fusie biopsie”, zegt de medisch directeur. „Dat is een veilige en betrouwbare methode, waarbij infectiegevaar praktisch is uitgesloten. Deze behandeling gebeurt poliklinisch en is zo goed als pijnloos.”

Tijdens zo’n fusie biopsie, waarbij met een naald stukjes verdacht weefsel uit de prostaat worden gehaald, worden de MRI-beelden samengevoegd met ‘live’ echobeelden, zodat het biopt zo trefzeker mogelijk kan worden uitgevoerd. Om bij het weefsel in de prostaat te kunnen komen, wordt de patiënt eerst plaatselijk verdoofd. Daarna prikt de arts met een naald door de huid van het perineum naar de verdachte plekken. Op die manier wordt gericht weefsel afgenomen, dat vervolgens door een patholoog wordt onderzocht.

„Wij biopteren dus van buitenaf”, licht Kil de medische handeling toe, „terwijl de meeste ziekenhuizen via de endeldarm prikken. Die methode vergroot de kans dat patiënten een bacteriële infectie oplopen aanzienlijk, vandaar dat ze altijd preventief antibiotica moeten slikken. Bij een transperineale fusiebiopsie is de kans op infectie minimaal. Zo klein zelfs, dat je helemaal geen antibiotica hoeft te nemen. Dat is een enorm voordeel. Bovendien zijn veel mannen erg bang voor een prik in hun prostaat via hun anus.”

Mocht uit de biopsie blijken dat het toch om agressieve prostaatkanker gaat, dan zijn er verschillende behandelingen mogelijk, zoals het operatief verwijderen van de prostaat, bestralingen of chemotherapie. Voor een operatie wordt de patiënt verwezen naar het Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam, het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam of het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen. Moet er bestraald worden, dan gebeurt dat in speciale bestralingscentra. „Bij Andros opereren we dus niet”, benadrukt Kil.

De MRI kan ook worden ingezet bij ’active surveillance’, dat wil zeggen dat er niet of niet direct wordt ingegrepen bij prostaatkanker, maar dat de tumor nauwlettend in de gaten wordt gehouden. Kil: „Mannen bij wie prostaatkanker wordt ontdekt, ervaren meestal geen klachten. Ze voelen zich niet ziek, maar moeten opeens wel ingrijpende beslissingen nemen. Onze artsen zijn zeer ervaren en nemen veel tijd voor uitleg en overleg, wat belangrijk is bij de diagnose van prostaatkanker en voor de juiste behandelwijze. Als je er tijdig bij bent, hoef je niet te overlijden aan prostaatkanker.”

Als blijkt dat mannen de niet-agressieve vorm van prostaatkanker hebben, is ‘niets doen maar wel goed controleren’ een prima behandeling, aldus de uroloog. „Dat voorkomt mogelijke complicaties zoals impotentie, incontinentie van een operatie of de naweeën van bestraling. Zeker bij mannen boven de 70 bij wie deze vorm van prostaatkanker wordt vastgesteld, is behandeling vaak niet nodig. Als tijdens de controles toch behandeling noodzakelijk blijkt, is genezing alsnog mogelijk.”

Verhoogde PSA waarde

Een van de symptomen van prostaatkanker is vaak een verhoogde waarde van het Prostaat Specifiek Antigeen, de PSA-waarde. Toch duidt een verhoogd PSA lang niet altijd op kanker, weet Kil. „Meestal gaat het om een goedaardige vergroting van de prostaat, een afwijking die veel ouder wordende mannen treft en die ook plasklachten geeft.”

„Mannen schrikken van een verhoogde PSA-waarde. Vroeger namen we dan namelijk standaard een biopt door met een lange naald in de prostaat te prikken, maar dat hoeft tegenwoordig niet meer. Als uit de MRI-scan blijkt dat er niets te zien is, dan is dat ook zo. Een biopt nemen is dan niet nodig, we testen de PSA-waarde een jaar later gewoon weer. En zelfs al is die PSA dan gestegen en blijkt uit de MRI dat er een verdenking is op prostaatkanker, dan nog kunnen we op tijd behandelen. Dat is een enorme geruststelling voor mannen.”

Taboe bij mannen is groot

Prostaatkanker. Bij de gedachte alleen al doemen bij veel mannen van middelbare leeftijd beelden op van dikke injectienaalden dwars door hun prostaat, van een door impotentie verstoord seksleven of van constant moeten plassen. „Er rust een taboe op alles wat met de prostaat te maken heeft”, weet uroloog Paul Kil uit jarenlange ervaring. Veel mannen die hij ziet, zijn dan ook gestuurd door hun vrouw.

Toch wordt de soep in de meeste gevallen niet zo heet gegeten, zegt Kil geruststellend. „Er zijn twee vormen van prostaatkanker. Eentje waar je honderd mee wordt en die we vaak niet eens ontdekken, en een agressieve. Die moet wel worden behandeld, want als er uitzaaiingen in de botten zijn, is het te laat. Maar de meeste mannen overlijden niet aan prostaatkanker, maar met.” Het is dus de taak van de uroloog om de agressieve tumoren vroegtijdig op te sporen, zodat een dan noodzakelijke behandeling de man kan genezen.

Meest voorkomende vorm

Prostaatkanker is in Nederland de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen boven de 55. Jaarlijks krijgen zo’n 13.000 mannen de diagnose prostaatkanker. Een kleine vierduizend patiënten met een verhoogde PSA-waarde of met plasklachten werden in 2020 door de huisarts doorverwezen naar een van de vier Andros Clinicsen. De urologen in de Baarnse vestiging zien jaarlijks meer dan tweeduizend mannen op hun spreekuur. Ze verwachten dit jaar zo’n duizend mannen te zien voor precisiediagnostiek in het prostaatkankercentrum.

Lees verder over PSA waarde

Lees verder over prostaatkanker

Bron: Gooi en Eemlander