Testosteron daling door opioïden-gebruik

In Nederland worden door honderdduizenden mensen opioïden gebruikt; dit is deels recreatief, deels ter pijnbestrijding. Onder opioïden vallen middelen als morfine, heroïne, cocaïne, buprenorfine, fentanyl, maar ook methadon, pethidine, oxycodon en tramadol.

Wat veelal niet bekend is, is dat deze middelen het Testosteron (T) kunnen doen dalen met vele klachten tot gevolg zoals: moeheid, somberheid, krachtsverlies en stoornissen van de seksualiteit. Dat is natuurlijk een naar gevolg voor mensen die een zeker geluksgevoel nastreven door het recreatief gebruik van bijv. cocaïne.

De oorzaak van die daling van het Testosteron was al wel bekend namelijk een onderdrukking in de hersenen (hypothalamus) van het hormoon dat verantwoordelijk is voor de productie van Testosteron door de testikels. Niet bekend was de mate waarin het Testosteron kon worden onderdrukt.

Door Bawor uit Canada werd dit recent onderzocht. Hij vergeleek het Testosteron bij 607 opioïd-gebruikers en 1417 niet-gebruikers als controle groep. Het bleek dat het Testosteron bij de opioïd-gebruikers maar liefst 5,7 nmol/l lager was t.o.v. de controle groep. Daarbij daalde bij sommige gebruikers het Testosteron zelfs 50%, tot ver beneden de onderste grens van normaal. Dit gold ook voor het gebruik van methadon, een synthetisch opioïd als vervanger van bijv. heroïne. Zo’n daling van 5,7 nmol/l neemt bij gezonde mannen tientallen jaren in beslag.

De consequentie is dat het raadzaam is om bij opioïd-gebruikers het Testosteron te controleren evenals bij mannen die op methadon worden gezet om van de opiumverslaving af te komen. Bij een te laag gehalte valt Testosteronsuppletie te overwegen. Hierover zijn nog geen resultaten bekend.

Bron:  Bawor M, Drug and Alcohol Dependence 2015; 149:1-9